فرشته شناسی در حکمت اشراق و هنر نگارگری با استفاده از رویکرد شمایل نگاری و شمایل شناسی

پایان نامه
چکیده

فرشتگان و عالم غیب در معرفت شناسی ادیان الهی بسیار حائز اهمیت بوده است به ویژه در تمدن ایرانی ـ اسلامی و به خصوص در هنر نگارگری جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده اند. این موجودات سماوی ذهن بشر را از دیرباز به خود معطوف داشته اند و از این رو در آثار هنری به شیوه های گوناگونی تجلی یافته اند. هدف این تحقیق نیز بررسی و شناخت فرشتگان بر مبنای آرای سهروردی و در هنر نگارگری ایرانی، با اتخاذ رویکرد شمایل نگاری و شمایل شناسی (آیکونوگرافیکی و آیکونولوژیکی ) برای تحلیل نگاره هایی منتخب از هنر نگارگری ایرانی است. بنابراین ابتدا به سوالاتی پیرامون ماهیت فرشتگان، خصوصیات و کارکردهای آنها از رهگذر تحقیقی در آیات ، روایات و فرشته شناسی سهروردی (به عنوان دو پس زمینه برای این کار)، پاسخ داده شد تا با توجّه به رویکرد شمایل نگاری و شمایل شناسی و سه سطح معنایی اروین پانفسکی این موجودات الهی در نگاره های منتخب در این تحقیق مورد بررسی قرار گیرند. طی مراحل تحقیق این نتیجه حاصل گردید که ارتباط مستقیمی بین فرشته شناسی سهروردی به عنوان یک متن مکتوب و هنر نگارگری در مرتبه تصویر وجود ندارد، ولیکن نکات اشتراک و تمایزی بین بحث فرشته شناسی سهروردی و فرشته در هنر نگارگری وجود دارد، که بطور خلاصه در بحث نتیجه گیری بدانها اشاره شده است.

منابع مشابه

شمایل نگاریِ دینی در هنر بودایی (شمایل شناسی اَوَلوکیتشوره)

شمایل­نگاری دینی، فصلی از هنر قدسی است و برای سنت­های دینی از ارزش­های تعلیمی، تبلیغی، آیینی و تجربی بالایی برخوردار است. این شاخۀ هنری در بودیسم مهایانه جایگاه و اهمیتِ ارجمندی داشته و مخصوصاً در نگارگری بودی­ستوه­ها به­خوبی متجلی است. پژوهش حاضر به روش اسنادی و اساساً با هدف نشان دادن شمه­ای از تبلور قداست در هنر بودایی انجام گرفته است و یافته­های آن نشان می­دهد که گرچه بودیسم سنتی به دلیل فقدان...

متن کامل

بررسی سبک شناختی هنر شمایل نگاری بیزانسی

هنر شمایل نگاری بیزانسی، به عنوان یکی از مهمترین صور هنری منتج از دین مسیحیت، که البته هنری مقدس نیز محسوب می گردد، در تمامی دوران هزار ساله استقرار امپراطوری روم شرقی - به جز دوره صدساله نفاق شمایل شکنی- همواره از جایگاه و اهمیت ویژه ای در جامعه بیزانسی برخوردار بوده است. به طوری که باید آن را آیینه ای تمام نما از اندیشه و تفکر حاکم بر مسیحیت ارتودوکس، که دین رسمی این امپراطوری محسوب می ش...

متن کامل

بازشناسی هنر بودایی از طریق شمایل شناسی مودراها

باورهای دینی و اسطوره ای در تاریخ تفکر همیشه سر منشأ بسیاری از حرکت های انسانی بوده است و همواره تحولات معرفتی و فکری بشر به نوعی به اسطوره و دین پیوند خورده است. در کنار آیین ها و باورهای دینی، هنر بهترین وسیله برای به تصویر کشیدن این تفکر دینی و اسطوره ای است. در هنر ادیان، برخی نقش ها و نمادها صرفاً تصویر نیستند، بلکه نماد یک حقیقت رمزی یا متعالی محسوب می شوند، هنر بودایی، مانند اغلب هنرهای د...

متن کامل

بررسی سبک شناختی هنر شمایل نگاری بیزانسی

هنر شمایل نگاری بیزانسی، به عنوان یکی از مهمترین صور هنری منتج از دین مسیحیت، که البته هنری مقدس نیز محسوب می گردد، در تمامی دوران هزار ساله استقرار امپراطوری روم شرقی - به جز دوره صدساله نفاق شمایل شکنی- همواره از جایگاه و اهمیت ویژه ای در جامعه بیزانسی برخوردار بوده است. به طوری که باید آن را آیینه ای تمام نما از اندیشه و تفکر حاکم بر مسیحیت ارتودوکس، که دین رسمی این امپراطوری محسوب می شد، دا...

متن کامل

شمایل شناسی پیکره آدم (ع) در نگاره های سجده فرشتگان

نگارگران مسلمان در دوره‌های مختلف برای ترسیم پیکره پیامبران و ائمه از روش‌های گوناگونی بهره گرفته‌اند که علاوه بر بینش خود نگارگر، به‌نوعی نشان‌دهنده اندیشه‌ها و اعتقادات حامیان در زمان تولید اثر نیز بوده است. در میان حکایات پیامبران و مقدسین، حکایت سجده بردن فرشتگان بر حضرت آدم ازجمله صحنه‌هایی است که از سوی نگارگران با رویکردهای متفاوتی در نسخ متعددی به تصویر درآمده است. مقاله حاضر که به روش ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023